Odzyskać głos

Podczas gdy kobiety na całym świecie jednoczą się w walce przeciw molestowaniu seksualnemu pod sztandarem #metoo, w ramach samego nurtu feministycznego szerzą się podziały. „Feminizmy (…) nie dążą do zniesienia patriarchatu czy innych systemów dominacji. Ich celem jest podniesienie białych kobiet z klasy średniej i wyższej do statusu białych mężczyzn, co wzmacnia podziały rasowe i społeczne. Ich feministyczne wyzwolenie ma charakter imperialny, zachodni i kolonialny” – pisze Fania Nöel, aktywistka francuskiej grupy afrofeministek Mwasi i jedna z bohaterek filmu. „Nie zostaniemy uciszone, nie zostaniemy wymazane i to my odpowiadamy za to, jak zostaniemy przedstawione” – wtóruje jej Amandine Gay, reżyserka i aktorka, która w swoim dokumentalnym debiucie skupia się właśnie na temacie afrofeminizmu. Przed kamerą stawia 24 czarnoskóre bohaterki opowiadające o doświadczeniach, które nie śniły się białej kobiecie.

To, co z pozoru wydaje się kolejnym filmem o równouprawnieniu, ubranym w konwencję „gadających głów”, przy pomocy kilku drobnych decyzji operatorskich staje się wizualnym manifestem siły i dumy. Zbliżenie kamery na twarz i użycie niskich kątów nadaje kobietom dostojeństwa, a zastosowanie naturalnego światła (w proteście do tego, co Gay usłyszała kiedyś na planie, że skórę czarnych najtrudniej jest oświetlić) zmusza widzów do porzucenia konwencjonalnego odbioru i bardziej uważnego, wrażliwego na różnice postrzegania.

Zamiast przekonywać do swoich tez, reżyserka przełamuje dystans kamery, podtyka nam swoje bohaterki „pod nos” i niejako zmusza do wysłuchania dwugodzinnego monologu. Niespodziewanie historie, które opowiadają, okazują się peanem na cześć akceptacji różnicy, rozumianej nie tylko jako odmienność płciowa czy rasowa (afrofeministki nie odżegnują się od kategorii „rasy”), ale każda, na którą często brak miejsca na sztandarach większościowych ruchów.