Gruzińskie miasto słońca

Cziatura to niewielkie miasteczko w północnej Gruzji, położone na zboczach doliny utworzonej przez rzekę Kwirila. W XIX wieku gruziński poeta Akaki Cereteli odkrył tu ogromne złoża manganu i żelaza, a senna mieścina zamieniła się w olbrzymi ośrodek przemysłowy.

W latach 50. XX wieku miejscowe kopalnie dostarczały około 60% światowego zapotrzebowania na rudę manganu, a władze stalinowskie rozpoczęły budowę olbrzymiej sieci kolejek liniowych łączących kopalnie. W latach 80. XX wieku produkcja jednak spadła, a rozwinięte przemysłowe miasto zaczęło popadać w ruinę.

Niegdyś malownicze, dziś przypomina bardziej kulisy dawnego spektaklu. Kamera wiedzie nas bocznymi korytarzami kopalnianego zaplecza, ukazując niesprawne instalacje, drąży ciemne szyby w poszukiwaniu źródeł zwarcia albo obnaża palimpsestowe warstwy farby na murach. Momentami zatrzymuje się przy skupiskach ludzkich. Nauczyciel muzyki Zurab prowadzi lekcje gry na phanduri dla starszych mieszkanek. Archil pracuje w kopalni, ale jego prawdziwą pasją jest amatorska grupa teatralna. Dwie dziewczyny – pomimo niedożywienia – trenują wytrwale do następnych Igrzysk Olimpijskich. To tu wciąż tkwi życie miasta.

Rati Oneli w licznie nagradzanym dokumentalnym debiucie łączy uważną obserwację lokalnego krajobrazu z rejestracją miejscowego krajogłosu (dźwięków przyrody, starych szybów, narodowych instrumentów), które zamyka w ramach gruzińskiej epopei narodowej.